Magnesiumgebrek bij ziekenhuisopname.
M.A.C. BROEREN en H.L. VADER
Ned Tijdschr Klin Chem Labgeneesk 35: 152-156, 2010
Magnesium is een essenieel element voor het menselijk lichaam. Het is essenieel als cofactor voor tal van enzymreacties, speelt een belangrijke rol in DNA-replicatie en -transcriptie en is noodzakelijk voor zenuwgeleiding en ionentransport. Bij magnesiumdeficiëntie kunnen deze functies gestoord zijn, hetgeen zich kan uiten in cerebrale, neuromusculaire en cardiale klachten in combinatie met te lage spiegels van kalium en calcium. De magnesiumconcentratie wordt vaak niet routinematig gecontroleerd, maar alleen bij een verdenking op tekort. Door het aspecifieke klinische klachtenpatroon wordt magnesiumgebrek echter niet altijd herkend en ontstaat de mogelijkheid dat een magnesiumdeficiëntie als oorzaak van klachten wordt gemist.
De prevalentie van magnesiumgebrek in een ziekenhuispopulatie is ongeveer 10 procent. Bij IC-patiënten kan dit percentage oplopen tot 65 procent. Magnesiumgebrek bij IC-patiënten is geassocieerd met een verhoogde mortaliteit en daarom wordt op een IC doorgaans de magnesiumspiegel routinematig gecontroleerd en wordt waar nodig magnesium gesuppleerd. Op andere afdelingen wordt de magnesiumconcentratie meestal alleen bepaald bij een klinische verdenking op magnesiumgebrek. Oorzaken kunnen worden onderscheiden in verlaagde inname, medicijngebruik, verminderde absorptie, gastro-intestinaal verlies of verlies via de nieren.
Magnesiumtekort is een veelvoorkomende maar onder-gediagnosticeerde verstoring van de mineraalbalans. Het treedt vaak op in combinatie met andere stofwisselingsstoornissen en een ernstige magnesiumgebrek kan tot ernstige klachten leiden, zoals convulsies en hartritmestoornissen. Vanwege het atypische klachtenpatroon kan magnesiumgebrek als oorzaak van klachten worden gemist. Met name bij verlaagde spiegels van calcium en kalium dient aan een onderliggende magnesiumtekort te worden gedacht. De meest voorkomende oorzaken zijn gerelateerd aan renaal of gastro-intestinaal verlies. Chronisch gebruik van maagzuurremmers kan een ernstige maar reversibele magnesiumdeficiëntie veroorzaken. Bij een onbegrepen magnesiumtekort dient deze bijwerking te worden overwogen.
